آخرین رویدادها

با پیشرفت علم و فنّاوری و مکانیزه شدن امور، صنعت بانکداری نیز دچار دگرگونی شده و روش پرداختی تحت عنوان پرداخت الکترونیک ظهور پیدا کرد.

ایران نیز در جهت توسعه صنعت بانکداری خود از این پیشرفت عقب نمانده و پرداخت الکترونیک را به‌عنوان یک روش پرداخت وارد صنعت بانکداری کشور کرده و امروزه شاهد این موضوع هستیم که بخش عمده‌ای از پرداخت‌ها در ایران به‌صورت پرداخت الکترونیک انجام می‌شود.

امروزه پرداخت الکترونیک یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین روش‌های پرداخت در ایران و جهان بوده و همه افراد به‌طورمعمول چندین بار در روز با پرداخت الکترونیک سروکار داشته و می‌توان گفت که این روش پرداخت نقش مهمی در تسهیل سازی اموری بانکی در کشور بر عهده داشته و دارد.

نخستین خودپردازهای ایران

پرداخت الکترونیک در ایران سابقه طولانی داشته و می‌توان گفت این روش پرداخت در ایران به سال ۱۳۵۰ و نصب نخستین دستگاه عابر بانک بازمی‌گردد.

نخستین دستگاه عابر بانک جهان در سال ۱۹۶۷ در لندن مورداستفاده قرار گرفت و چهار سال پس‌ازآن یکی از بانک‌های کشور تعداد ۶ دستگاه عابر بانک (ATM) را وارد کشور کرده و به‌عنوان نخستین خودپردازهای ایران راه‌اندازی کرد.

بانک تهران، مالک این دستگاه‌ها برای استفاده مشتریان خود از خودپردازهای نصب‌شده توسط این بانک کارتی را تحت عنوان تهران کارت در اختیار مشتریان خود قرار داده و به این طریق نخستین کارت‌های بانکی نیز در ایران در همین تاریخ ارائه شد.

اما به دلیل عدم آگاهی و اطمینان مردم در آن دوران به دستگاه‌های خودپرداز، این دستگاه‌ها زیاد مورد استقبال قرار نگرفته و پس از گذشت مدت‌زمان کوتاهی از چرخه بانکی کشور کنار گذاشته شدند.

پس از متوقف شدن استفاده از دستگاه‌های ATM مجدد چندین بانک کشور در سال ۱۳۷۰ اقدام به صدور کارت‌های بانکی تحت عنوان عابر بانک برای استفاده مشتریان خود از عابر بانک‌ها کرده و این دستگاه‌های پرکاربرد مجدد وارد چرخه بانکی کشور شدند.

پیدایش پایانه فروشگاهی در سیستم بانکی کشور

روند رو به رشد کارت‌های بانکی به توسعه پرداخت الکترونیک سرعت بخشیده و سبب افزایش تعداد دستگاه‌های عابر بانک در کشور شد .

اما با تمام افزایش تعداد دستگاه‌های عابر بانک، بازهم تقاضا مردم برای بهره‌مندی از کارت‌های عابر بانک سرعت بیشتری داشته و تعداد دستگاه‌های عابر بانک جوابگو نیاز تمام افراد جامعه نبوده و پس از گذشت تنها چند سال از راه‌اندازی مجدد دستگاه‌های خودپرداز در کشور شاهد صف‌های طولانی در مقابل این دستگاه‌ها بودیم.

این امر موجب شد فعالان حوزه بانکداری به فکر جهشی دیگر در صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیک کشور افتاده و در سال ۱۳۷۶ به‌منظور ایجاد تغییر و تسهیل در پرداخت توسط بانک ملی تعداد ۶۰۰ دستگاه پایانه فروشگاهی (پوز) وارد کشور شده و مورداستفاده قرار گرفت.

روند رو به رشد عابر بانک‌ها و کارت‌های بانکی تا سال ۱۳۸۲ سرعت بسیار آهسته‌ای را داشته و در سال ۱۳۸۲ به دلیل آماده شدن زیرساخت‌های لازم بهره‌مندی از کارت‌های بانکی، خودپردازها و پایانه‌های فروشگاهی سرعت چشم‌گیری گرفت.

پرداخت موبایلی گامی بزرگ در پرداخت الکترونیک ایران

در یکی دو سال اخیر سیستم بانکی و پرداخت الکترونیک در کشور دچار تغییر بزرگ و اساسی شده و با ورود پرداخت موبایلی به چرخه پرداخت الکترونیک کشور گام بزرگی در جهت توسعه سیستم بانکی و پرداختی در کشور برداشته شده است.

امروزه پرداخت موبایلی سهم بالایی در تراکنش‌های بانکی کشور داشته و افراد برای تسهیل سازی امور روزانه خود از این روش برای پرداخت استفاده کرده و روزبه‌روز نیز به تعداد استفاده‌کنندگان آن در حال افزایش است.

پیشرفت فناوری توانسته به‌صورت بنیادین جهان را تغییر دهد، این تغییر بر نحوه رفتار افراد در زمینه امور تجاری و شخصی تأثیر گذاشته است. فناوری الکترونیک که می‌توان از آن به‌عنوان مهم‌ترین فناوری یاد کرد، بیشتر از هر چیزی حوزه تجارت و بازرگانی را تحت تأثیر خود قرار داده است. نتیجه این تغییرات، شکل‌گیری رقابت بر سر ارائه خدمات نوین و باکیفیت بیشتر به مشتریان و رسیدن به حداکثر رضایت مشتری است. این تغییرات باعث شده نظام بانکی از بانکداری سنتی به سمت بانکداری الکترونیکی حرکت کند و مفاهیم جدیدی چون پول الکترونیکی، پایانه‌های فروشگاهی و خودپردازها در رابطه با ارائه خدمات بانکی به مشتریان و کسب رضایت آنها مطرح شود. بنابراین استفاده از نرم‌افزار صندوق فروشگاهی برای مدیریت خرده‌فروشی‌ها به‌شرط بهره‌گیری از خدمات بانکداری الکترونیکی ممکن است.


تحولات صندوق فروشگاهی در طول زمان


صندوق فروشگاهی به‌دلیل نیاز صاحبان مشاغل به مدیریت فروش و درآمدهای حاصل از آن در دهه ۱۸۷۹ توسط جیمز ریتی که صاحب یک رستوران بود، شکل گرفت.

در واقع در این زمان که کسب‌و‌کارها در آمریکا شاهد رشد روزافزون در تقاضای بازار بودند، برای فروش بهتر محصولات خود به استخدام نیروی کار بیشتر روی آوردند. همزمان با افزایش ظرفیت بازار در استخدام نیروی کار و عدم آشنایی با شیوه‌های مدیریت منابع انسانی در آن زمان، احتمال برداشت مبلغی از درآمد حاصل از فروش توسط برخی کارکنان وجود داشت. در نتیجه صاحبان مشاغل ضرورت روشی برای کنترل درآمدهای فروش را احساس کردند. صندوق فروش جیمز ریتی فاقد کشوی پول و چاپ فیش پرداخت بود و مورد استقبال قرار نگرفت. به‌گونه‌ای که در سال ۱۸۸۱ میلادی کارخانه صندوق فروشگاهی خود را به ایکرت واگذار کرد.

ایکرت پس از تحویل کارخانه صندوق فروشگاهی ریتی به آن کشوی پول و زنگ فروش اضافه کرد. در صندوق فروشگاهی ایکرت، صندوقدار باید مبلغ خرید مشتری را محاسبه و با فشردن دکمه کامل روی صندوق، کشوی پول نقد را برای گذاشتن پول مشتری یا پرداخت باقی‌مانده آن به مشتری باز کند. از آنجا که در این شرایط امکان جابه‌جا کردن پول نقد صندوق توسط صندوقدار وجود داشت، زنگ صندوق برای اطلاع‌رسانی به صاحب فروشگاه از انجام فروش و پرداخت وجه به صدا درمی‌آمد.

با وجود این تغییرات که عملکرد صندوق فروش بهبود پیدا کرده بود، همچنان مورد استقبال قرار نگرفت و ایکرت به‌ناچار این کارخانه را در سال ۱۸۸۴ میلادی به جان پترسون واگذار کرد. اضافه‌کردن کاغذ برای چاپ فاکتور فروش اقدام مناسبی بود که توسط پترسون انجام شد و در نهایت این صندوق فروش مورد توجه صاحبان مشاغل قرار گرفت.

تغییرات در صندوق فروش ادامه داشت تا اینکه از دهه ۱۹۷۰ میلادی، صندوق‌های الکتریکی به بازار راه یافتند. به‌گونه‌ای که اولین صندوق فروشگاهی در قالب صندوق‌هایی که امروز در فروشگاه‌ها و مراکز خرید مشاهده می‌کنید، در سال ۱۹۷۳ میلادی توسط شرکت IBM طراحی شد. این نوع از صندوق‌های فروشگاهی در قالب نرم‌افزار و تحت ویندوز به بازار عرضه شدند و همزمان تغییرات فناوری به‌روز شده و امکانات مختلفی به آنها اضافه شد.

صندوق‌های فروشگاهی مبتنی بر ابر و اپلیکیشن‌های صندوق فروشگاهی که روی دستگاه‌های کارت‌خوان اندرویدی نصب می‌شوند، جدیدترین نسخه صندوق فروشگاهی هستند که با حذف بسیاری از محدودیت‌های صندوق فروشگاهی نسخه ویندوزی و هزینه مناسب، بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته‌اند. البته لازمه استفاده از این فناوری جدید، بهره‌گیری از خدمات بانکداری الکترونیکی است.


تا حالا برای شما پیش آمده که مبلغی را به اشتباه در یک دستگاه کارتخوان کشیده باشید؟! مثلا با زدن یک صفر بیشتر میلیون ها تومان را به اشتباه به حساب فروشگاه انتقال دهید. اگراین مشکل برای شما پیش آمده باشد که حتما اطلاعاتی را درمورد کد پذیرنده دستگاه کارتخوان و کد پایانه دستگاه پوز میدانید. اما اگر شما نیز جزو آن دسته از افرادی هستید که تا به حال چنین مشکلی را تجربه نکرده اید. و مشتاق به دست یابی اطلاعاتی در این باره هستید حتما تا پایان مقاله ما را همراهی کنید. تا در صورت بروز چنین مشکلاتی با خونسردی کامل مبلغ از دست رفته خود را برگردانید. برخی ازافراد فکرمیکنند درصورت بروزچنین مشکلاتی اگر صاحب کارتخوان و فروشگاه زیربار نرود شاید براحتی نتوانند ادعای خودرا ثابت کنند. به همین دلیل باارائه این دو کد مهم می توان جزئیات تراکنش را استخراج و ادعای خود را ثابت کرد.

کد پذیرنده و کد ترمینال دستگاه کارتخوان

کد پذیرنده یک کد منحصر به فرد برای شخصی است که درخواست دستگاه کارتخوان برای کسب و کار خود را دارد. اصولا هرشخص میتواند یک کد پذیرنده دستگاه کارتخوان ازیک شرکت ویک یاچندین کد پایانه مربوط به همان شرکت راداشته باشد. با خرید دستگاه کارتخوان و نصب آن، این کدها در اختیار فرد قرار می گیرد. اما اگر به هر دلیلی به آن ها دسترسی نداشته باشد. به راحتی و از دو طریق می تواند به کد پذیرنده دستگاه کارتخوان و کد پایانه آن دست یابد.

نحوه دستیابی به کد پذیرنده دستگاه پوز و کد پایانه

روش اول از طریق رسید چاپی کارتخوان:

همین حالا یک رسید چاپی از دستگاه کارتخوانی را که مطمئنا بسیاری از ما در داخل کیف خود داریم؛ بردارید و با دقت اطلاعات روی آن را مطالعه کنید. احتمالا به نوشته کد پذیرنده و کد پایانه که در مقابل آن اعدادی وجود دارد برخواهید خورد. اگر هر دوی این کدها را پیدا نکردید نگران نباشید زیرا برخی از رسیدها کد پذیرنده را در اطلاعات خود ندارند. و بیشتر دارای کد پایانه هستند. در این هنگام به سراغ روش دوم می رویم.

روش دوم با کمک منوی دستگاه کارتخوان:

از طریق منو دستگاه پوز که برای شرکت های مختلف دستورالعمل های متفاوتی وجود دارد. می توانید به کد پذیرنده و پایانه کارتخوان دسترسی یابید. مثلا شرکت های فن آوا کارت، ایران کیش و فناپ منوهای متفاوتی در دستگاه کارتخوان وریفون مدل ۶۷۵ دارند. در فن آوا کارت با فشردن دکمه زرد. در ایران کیش با فشردن دکمه قرمزرنگی که پایین صفحه کلید در سمت چپ قرار دارد. و در شرکت فناپ با فشردن گزینه ۴ در منوی فروشنده. می توانید اطلاعات مربوط به کد پذیرنده دستگاه کارتخوان و کد پایانه را مشاهده کنید.

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ضمن اعلام اینکه تاکنون برای تعیین تکلیف پرونده مالیاتی حدود دو میلیون و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دستگاه کارتخوان اقدام شده است، گفت: با الزام اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی قصد اخذ مالیات نداریم بلکه هدف این عمل، انضباط و ساماندهی مبادلات مالی فعالان اقتصادی و مشاغل است.

محمد برزگری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اینکه در پی اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی چه تغییراتی در مبادلات اقتصادی رخ می‌دهد؟ اظهار کرد: با اجرای این قانون، تمام فعالین اقتصادی اعم از خرد، کلان، واردکنندگان و … باید هر گونه معامله و رویداد مالی خود را به صورت الکترونیکی و براساس یکسری آیین‌نامه و دستورالعمل و قواعد که تعیین و اعلام عمومی می‌شوند، انجام دهند. از سوی دیگر، سازمان امور مالیاتی با اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی تمام صورت‌حساب‌های دستی را الکترونیکی و صورت‌حساب‌های الکترونیکی را استاندارد می‌کنند تا در نهایت، فرآیند صورت حساب‌ها به طور کامل الکترونیکی و منحصربه فرد شود.

وی با بیان اینکه در دنیا اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی حداقل ۳ تا ۷ سال زمان می‌برد، گفت: در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و برای ایجاد بسترهای اولیه اجرای قانون به دارندگان دستگاه های کارتخوان توصیه کردیم تا با وارد کردن کد ملی و داشتن یک شماره تلفن همراه به نامشان وارد درگاه سازمان امور مالیاتی شوند و اعلام کنند که هر یک از دستگاه‌های کارتخوانی که دارند متعلق به کدام پرونده مالیاتی آن‌هاست.

مهلت اتصال کارتخوان‌ها به پرونده مالیاتی تمدید می‌شود؟

این مقام مسئول در سازمان امور مالیاتی ادامه داد: تاکنون برای تعیین تکلیف پرونده مالیاتی حدود دو میلیون و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دستگاه کارتخوان اقدام شده و این رقم هر لحظه در حال افزایش است. درخواست‌های زیادی برای تمدید مهلت اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده‌های مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارسال شده اما هنوز تصمیم قطعی در این زمینه گرفته نشده است.

برزگری با بیان اینکه برای اجرای مطلوبتر قانون، تصمیم سازمان امور مالیاتی این است که اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی از اجرای سامانه مودیان جدا شود، افزود: ابتدا باید سامانه مودیان فعال شود و یکسری از مودیان وارد این سامانه شوند تا آزمایش‌ها و ارزشیابی‌های لازم در این زمینه صورت بگیرد و در صورت رسیدن سامانه به مطلوبیت ۷۰ درصدی، تعداد مودیان را افزایش دهیم و در آن زمان، مهلت شروع اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی اعلام شود. بدین منظور، برنامه سازمان امور مالیاتی شامل ساماندهی کارتخوان‌ها، ساماندهی حساب‌های تجاری و غیرتجاری، تعیین و ارائه مجوز برای شرکت‌های معتمد در جهت همکاری با مودیان و ایجاد سامانه مودیان است.

زمان اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ادامه داد: در فاز اول، برنامه سازمان امور مالیاتی این است که در تیرماه سال آینده با ارسال فراخوان‌هایی که یک یا دو ماه قبل انجام می شود، تعداد کمی از مودیان را وارد سامانه مودیان کند.

وی با بیان اینکه تعیین درآمد از ساماندهی کارتخوان‌ها جداست، بیان کرد: بحث محاسبه و اخذ مالیات از موضوع ساماندهی پایانه‌ای فروشگاهی و تعیین تکلیف کارتخوان‌ها متفاوت است و این قانون بیشتر به دنبال انضباط و ساماندهی مالی است. برای اخذ مالیات بانک‌های اطلاعاتی دیگری داریم و در حال حاضر این منابع اطلاعاتی در حال افزایش هستند تا تشخیص مالیات توسط سازمان امور مالیاتی و اخذ مالیات دقیق تر و عادلانه تر و کاملتر شود.


دستگاه کارت‌خوان این روزها به یکی از ابزارهای اصلی در صنایع و کسب‌وکارهای مختلف بدل شده است. تا همین چند سال پیش، همه مبادلات یا از طریق پول نقد صورت می‌گرفت یا بانک؛ اما حالا دستگاه‌های کارت‌خوان همه‌جا حضور دارند، حتی در دستان فروشندگان مترو. کسی دیگر تمایلی نسبت به وجه نقد یا ایستادن در صف بانک نشان نمی‌دهد و همه به سیستم پرداخت الکترونیک از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان اعتماد کرده‌اند.

رشد دستگاه کارت‌خوان مختص ایران نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد توسعه فناوری‌های دیجیتالی باعث شده دستگاه کارت‌خوان به یکی از محبوب‌ترین وسایل و ابزارهای مالی در میان اهالی کسب‌وکار تبدیل شود. دولت‌ها در کشورهای مختلف، با حمایت از نظام پرداخت آنلاین، تلاش کرده‌اند دسترسی به این دستگاه را برای فروشندگان تسهیل کنند، اما از این دستگاه و بازار آن چه می‌دانیم؟

بانکی کوچک در دستان فروشنده


آنچه به‌عنوان دستگاه کارت‌خوان (POS) می‌شناسیم، در حقیقت مخفف عبارت پایانه فروش (Point of Sale) است. پایانه فروش، کارت‌خوان سیار یا دستگاه کارت‌خوان در حقیقت ابزاری است که امکان انتقال مبلغ خرید از حساب خریدار به فروشنده را فراهم می‌کند، بدون اینکه نیازی به مراجعه به بانک باشد. فعالیت آنها هم از طریق ویندوز یا اندروید است.

این دستگاه، از طریق ارتباط تلفنی یا شبکه‌ای به سیستم‌های بانکی متصل می‌شود و امکاناتی نظیر اعلام موجودی، دریافت صورت‌حساب و حتی انصراف خرید و گزارش روزانه را هم به کاربر می‌دهد. در واقع یک بانک کوچک در دستان فروشنده قرار می‌گیرد.